BIRLESIM_2022 FAALIYET RAPORU

BİRLEŞİM MÜHENDİSLİK 2022 FAALİYET RAPORU 35 İnşaat Sektörü Türkiye ekonomisinin bütününde 200’ün üzerinde alt sektörde yarattığı talep ve sahip olduğu istihdam gücüyle ülkenin mevcut üretim yapısı içinde büyük önem taşıyan inşaat sektörü, 2022 yılının ilk üç çeyrek döneminde yıllık bazda sırasıyla %7,7, %9,9 ve %14,1 oranlarında küçülmüştür. Sektör, 2022 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla GSYH’den %4,8 pay almıştır. Oysa bu oran 2016 yılında %9’a kadar çıkmıştı. Esasen daralma süreci, döviz kurunda öngörülemez yükselişin yaşandığı 2018-2019 döneminde başlayan inşaat sektöründe, Covid-19 salgınıyla birlikte sorunlar artmıştır. Sektörde söz konusu dönemde alınan tedbirlerle ve ardından ekonomide sıkı para politikasına geçişle ivme kaybı yaşanırken, aşılamanın artması ve salgın önlemlerinin gevşemesiyle birlikte 2021 yılının ilk yarısında oldukça sınırlı büyüme gözlenmiştir. İzleyen dönemde küresel ve ulusal ekonomideki gelişmelerle yeniden küçülen sektör, yıl genelinde %0,6 daralmıştır. 2022 yılında daralmanın hızlandığı inşaat faaliyetlerinde yakın zamanda büyümeye dönüş olası gözükmemektedir. Salgının etkileri ve döviz kurundaki gelişmelerle birlikte 2021 yılında temel girdi maliyetlerinde %150 düzeyine varan fiyat artışlarının yaşandığı görülmüştür. Ardından ortaya çıkan Rusya-Ukrayna savaşının hammadde fiyatları üzerinde küresel çapta yarattığı etkiyle de Ocak 2021-Kasım 2022 döneminde bu oranın %170’i aştığı izlenmiştir. TÜİK Güven Endeksleri’ne göre sektörde diğer ana sektörlerden farklı olarak mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğin düşük seyrettiği endeksin eşik değer (100) altında kalmaya devam ettiği izlenmektedir. Bununla birlikte İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Aralık 2022’de aylık bazda %1,2 artarak 92,6 olmuştur. Özetle mevcut görünüm, yapısı gereği dünya genelinde ülkelerin genel ekonomik aktivitesinde dinamo görevi gören inşaat sektörünün ülkemizde son derece zor bir süreçten geçtiğini ortaya koymaktadır. Uzun bir gerileme seyri kaydeden inşaat faaliyetlerinin geneli için kalıcı biçimde büyümeye dönüş yakın zamanda mümkün gözükmemektedir. Önceki yıllarda yurt içinde yaşanan sorunlar, büyük müteahhitlik firmaları tarafından uluslararası projelerle telafi edilmeye çalışılmış olsa da son dönemde hem savaş ve ekonomik kriz içindeki dünyanın durumu hem de bölgedeki geleneksel pazarlarda yaşanan güvenlik sorunları bunu pek mümkün kılmamaktadır. Yine de sektörün Rusya-Ukrayna savaşı sonrası yeniden yapılandırma için şanslı olacağı, ayrıca önümüzdeki dönemde Türk müteahhitlik firmalarının Suudi Arabistan ve BAE başta olmak üzere Körfez ülkelerindeki projelerden önemli ölçüde pay alacağı ve İslam Kalkınma Bankası fonlarından daha etkin yararlanması için yeni fırsatların oluşacağı beklenmektedir. Sahra-altı Afrika bölgesi başta olmak üzere Uzak Doğu ve Latin Amerika ülkelerinin de potansiyel pazarlar olarak sektör tarafından takip edildiği görülmektedir. Türkiye’de ve dünyada inşaat projelerindeki kârlılıkların azalması da dijitalleşmeyi bir zorunluluk haline getirmektedir. Türk inşaat sektöründe Yapı Bilgi Modellemesi (BIM) artık kullanılmakta, ancak zenginleştirilmiş gerçeklik, blokzincir ve akıllı sözleşme gibi uygulamalar henüz bilinmemektedir. Oysa, ülkemizde inşaat sektörüne yönelik dijital uygulamalar geliştirmekte olan çeşitli “start-up” girişimleri bulunmakta olup bunların birçoğu ticari faaliyetlerine de başlamış bulunmaktadır. Verimliliği artırmanın en çabuk ve etkili yolu, bu girişimlerin desteklenerek güçlenmesini sağlamak ve sektörde bir an önce uygulanması için gereken çabayı göstermektir. SEKTÖREL GÖRÜNÜM 2022 yılında daralmanın hızlandığı inşaat faaliyetlerinde yakın zamanda büyümeye dönüş olası gözükmemektedir.